Saturday, December 29, 2018

"မင္းႏွင့္လႊတ္ေတာ္က ေဆာက္လုပ္ခြင့္ျပဳခဲ႔ေသာ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ား"

အစၥလာမ္ဘာသာဟာ ခရစ္ယာန္ဘာသာထက္ေစာျပီး  ျမန္မာျပည္သုိ႔ေရာက္ခဲ႔တယ္။သူတုိ႔ကုိ "ပန္းေသး" " ပသီ" လုိ႔ေခၚေျကာင္းသိရတယ္။ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာေတြမွာ"ပန္းသိမ္" "ပဲသည္"လုိ႔ေရးသားထားတာ ေတြ႔ရတဲ႔အတြက္ ပုဂံေခတ္ကတည္းက မြတ္စလင္မ္မ်ား ရွိတယ္လုိ႔ ယူဆရတယ္။ကုန္းေဘာင္ေခတ္မွာ ကသည္းလူမ်ဳိးမ်ားကုိ အကၠပတ္လုိ႔ေခၚတယ္။ျမန္မာ မြတ္စလင္မ္မ်ားကုိ ေဇတဗာရီလုိ႔ေခၚတယ္။ေဇတဗာရီ ရဲ႕ အဓိပၸာယ္က ေလေအာက္ႏုိင္ငံ ျဖစ္တယ္။မုတ္သုန္ေလေအာက္က်ေရာက္တဲ႔ အာရွႏုိင္ငံေတြကုိ ဆုိလုိျခင္းျဖစ္တယ္။
  ေအဒီ ၁၄ ရာစုမွာ မြတ္စလင္မ္မ်ား ဝင္ေရာက္ျပီး ေပၚတူဂီမ်ားႏွင့္အတူ ရခုိင္ဘုရင္ ျမန္မာဘုရင္ထံမွာ အမႈထမ္းတယ္။ေညာင္ရမ္းေခတ္ စေနမင္း လက္ထက္မွာ မြတ္စလင္မ္ အမႈ႕ထမ္းမ်ားကုိ ကုလားပ်ဳိေသနတ္အစုလုိ႔ ဖြဲ႔စည္းျပီးထားခဲ႔တယ္။ကုန္းေဘာင္ေခတ္ အေလာင္းမင္းတရားလက္ထက္မွာ မြတ္စလင္မ္ စစ္မႈ႕ထမ္းမ်ား ထပ္ခန္႔ထားတယ္။ဘုိးေတာ္ဘုရားစစ္တမ္းမ်ားမွာ မြတ္စလင္မ္ စစ္မႈထမ္းမ်ားကုိ ေတာင္ငူ ရမည္းသင္း မိတၳီလာ ေညာင္ရမ္း စတဲ႔ ၁၂ ရြာကုိ ေနရာေပးထားေျကာင္းသိရတယ္။
  သူတုိ႔ကုိ စားေျမ ေနေျမ မ်ားေပးထားျပီး အခြန္လြတ္ျငိမ္းခြင့္ေပးထားတယ္။မြတ္စလင္မ္မ်ားကုိ ယုံျကည္စိတ္ခ်ရလုိ႔ ကုိယ္ရံေတာ္တပ္အျဖစ္ နန္းေတာ္အေရွ႕ဘက္မွာထားေလ့ရွိတယ္။ဘုရားဝတ္ျပဳဖုိ႔ဗလီကုိ ဘုရင္ကုိယ္တုိင္ပႏၷက္ရုိက္ေပးတယ္ ဗဒုံမင္းလက္ထက္ က်မ္းစာမ်ားစုေဆာင္းဖုိ႔ အိႏၵိယကုိလႊတ္တဲ႔အခါ အစၥလာမ္ဘာသာအက်ဥ္းခ်ဳပ္နဲ႔ က်မ္းပါလာလုိ႔ ဒီက်မ္းကတစ္ဆင့္ ကုရ္အာန္က်မ္းရဲ႕ အႏွစ္သာရအဆီအႏွစ္မ်ားကုိ သိရွိရတယ္။
  ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦးပုိင္းမွာ ကုရ္အာန္က်မ္းကုိ ျမန္မာဘာသာမျပန္ဆုိေသးလုိ႔ အာေရဗ် ဘာသာနဲ႔ျပန္ဆုိေစခဲ႔တယ္။ျမန္မာဘုရင္မ်ားက မြတ္စလင္မ္ မ်ားကုိ အိႏၵိယျပည္လႊတ္ျပီး အဂၤလိပ္ နဲ႔ အိႏၵိယ ပေဒသရာဇ္ ဆက္ဆံေရးကုိ စုံစမ္းေထာက္လွမ္းေစခဲ႔တယ္။ခုလုိေစလႊတ္ခံရတဲ႔သူမ်ားထဲမွာ ထင္ရွားသူကေတာ့ ဦးေရႊတုတ္ျဖစ္ပါတယ္။မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္ မႏၲေလးမွာ မြတ္စလင္မ္ ဦးေရမ်ားလာျပီး ဗလီ ၇၀ ေက်ာ္ရွိလာတယ္။
  မြတ္စလင္မ္မ်ားဟာ အမ်ားအားျဖင့္ ကုန္သည္မ်ား ျဖစ္ျကျပီး ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားကုိ ႏုိင္ငံျခားသုိ႔ေရာင္းခ်ျပီး ျမန္မာဘုရင္အလုိရွိတဲ႔ ႏုိင္ငံျခားပစၥည္းမ်ားကုိ ဝယ္ယူေလ့ရွိတယ္။မြတ္စလင္မ္ကုန္သည္မ်ား ထဲမွာပဲ အေကာက္ဝန္ ရာျဖတ္ ပြဲစားျကီးမ်ားအျဖစ္ ဘုရင္က ခန္႔ထားျပီး ႏုိင္ငံျခားသားကုန္သည္မ်ားႏွင့္ကုန္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးမွာ အသုးံျပဳတယ္။ကုန္သြယ္လုိ႔ ျကြယ္ဝလာတဲ႔ မြတ္စလင္မ်ားကုိ ဘုရင္က သူေဌးဘြဲ႔ေပးျပီး အသိအမွတ္ျပဳတယ္။တခါတရံ ျမဳိ႕ဝန္ခန္႔တယ္။မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္မွာေတာ့ ဘုရင့္သေဘၤာ ကပၸတိန္အျဖစ္ ဘုရင့္လက္နက္ရုံမွာ ယမ္းခ်က္တဲ႔လုပ္ငန္း စီမံကြပ္ကဲတဲ႔ အျကီးအကဲအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေစခဲ႔တယ္။ဒဂုန္ ရန္ကုန္ တြင္ မြန္တန္ျပန္ အႏၲရာယ္ကုိ တုိက္ထုတ္ေအာင္ျမင္ျပီး ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အုတ္ႏွင့္ေဆာက္ေသာ အေဆာက္အဦး ၄ ခုသာရွိေျကာင္း အာေပးနီးယန္း ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္းတစ္ခု ဗလီေက်ာင္းေတာ္သုးံခု ဘရင္ဂ်ီဘုရားရွိခုိးေက်ာင္းတစ္ခု ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားႏွင့္ဘုရားရွိခုိးေက်ာင္းမ်ားကုိ အခြန္လြတ္ျငိမ္းခြင့္ရွိသည္ ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ဦးေမာင္ေမာင္ျကီး(မန္း)ဖုန္း၀၉-၄၀၂၆၅၅၈၇၈


ျမန္မာျပည္က ဦးဟာရွင္ တီထြင္ခဲ႔ေသာပထမဆုံး ႏိုင္ငံပိုင္ ေလယာဥ္ပ်ံ

၁၉၃၀ - ခုႏွစ္က မႏၲေလးျမိဳ႕ အာဠဝီလမ္းေန
ေမာ္တာအင္ဂ်င္နီယာ ဆရာၾကီး ဦးဟာရွင္မွ
စီမံျပဳလုပ္ဆဲ၊ ႏိုင္ငံျခားမွ စက္ကိရိယာမ်ား
မၾကာမီ ေရာက္လာေတာ႔မည္။ ျပီးတဲ႔အခါ
ဧရာဝတီျမစ္အတြင္း အစမ္းပ်ံသန္းျပမည္တဲ႔။

ဒါက ၁၂၉၂ တန္ခူးလဆုတ္ ၁၀ - ရက္ေန႔ထုတ္
သူရိယသတင္းစာ၏ ေဖာ္ျပခ်က္ မွတ္တမ္းမ်ားပါ …။

စာၾကြင္း -- ထိုေခတ္က ဦးဟာရွင္တို႔ အဖြဲ႔ဟာ
လိုအပ္ခ်က္မ်ားစြာျဖင္႔ ေအာင္ျမင္လုဆဲဆဲ အခ်ိန္မွာ
ျဗိတိသ်ွ အစိုးရ၏ တားျမစ္ ပိတ္ပင္ျခင္းခံရတယ္။

Credit ~ ရွားပါး ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္း မ်ား
Credit That Naing Oo


ဦးပိန္တံတား သမိုင္း

ဒီတံတားဟာ အင္မတန္လွပတဲ့ ကြ်န္းသစ္နဲ႔ေဆာက္ထားတဲ့ တံတားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတံတားကို ၁၂၁၁ ခုႏွစ္မွာေဆာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး ၁၂၁၃ ခုႏွစ္မွာ ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးခဲ့ပါတယ္။ ဒီတံတားကို ၿမိ့ဳစာေရး ေမာင္ပိန္ (ဦးပိန္)ကေနေဆာက္လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

အခ်ိဳ႔က သစ္နဲ႔ေဆာက္တဲ့ တံတားထဲမွာ ဒီတံတားရွည္ဆုံးလို႔လဲေျပာၾကပါတယ္ ကမာၻမွာ သစ္နဲ႔ေဆာက္ထားတဲ့တံတား ဒီထက္ရွည္တာ ရွိမရွိေတာ့ က်ေနာ္လဲ မသိပါဘူး။ က်ေနာ္ေတာ့ ဒီထက္ရွည္တဲ့ တံတားမရွိေလာက္ဘူးလို႔ထင္တယ္။ ေရွးအက်ဆုံးနဲ႔ သစ္နဲ႔ေဆာက္ထားတဲ့ တံတားသမိုင္းေၾကာင္းကိုေျပာရမယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ့္စိတ္မွာ ပီတိျဖစ္မိတယ္ ဒီတံတားကို မဂၤလာရွိတဲ့ တံတားလို႔ေျပာခ်င္တယ္ မဂၤလာနဲ႔ စခဲ့တယ္လို႔လည္းေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒီတံတား ေဆာက္တဲ့ႏွစ္မွာ က်ေနာ့္ရဲ့ အဖိုး ခလီဖႊာဦးခ်ိဳသည္လည္း ၁၂၁၁ ခုႏွစ္ အမရပူရၿမိ့ဳ နဂါးရံုဘုရားေျမာက္ဘက္မွာ ဖႊားျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဦးပိန္တံတားရယ္ နဂါးရံုဘုရားရယ္ က်ေနာ့္အဖိုး ခလီဖႊာဦးခ်ိဳရယ္က တစ္ႏွစ္ထဲမွာ ဖႊားတဲ့အတြက္ ဒီတံတားဟာ မဂၤလာတံတားလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ဒီတံတားကို တိုင္ေပါင္း ၁၀၈၆ တိုင္ပါဝင္ၿပီး ေပေပါင္း ၃၉၆၇ ေပ အခန္းေပါင္း ၄၈၂ ခန္းပါဝင္ပါတယ္ (တစ္မိုင္၏ ၄ ပုံ ၃ ပုံ ရွည္လ်ားသည္) လူေတြနားေနဖို႔အတြက္ တံတားရဲ့ အစအဆုံးမွာ ဇရပ္၂လုံးပါဝင္ၿပီး အလယ္မွာ ဇရပ္ ၂လုံး စုစုေပါင္း ဇရပ္ ၄လုံးပါဝင္ပါတယ္ တံတားရဲ့တိုင္ေတြဟာ ေအာက္ကို ကြ်ံက်မသြားဖို႔ ေျမထဲမွာ လူတစ္ရပ္ေက်ာ္ေက်ာ္စိုက္ထားပါတယ္ လက္တစ္လံခန္႔ တိုင္ကိုကန္႔လန္႔ ထိုးေဖာက္ၿပီး ၾကက္ေျခခတ္ပုံစံ သပ္သဖြယ္ျပဳလုပ္ၿပီး စိုက္ထားပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း ၁၂၁၁ ခုႏွစ္ကေဆာက္ခဲ့တာ ယခုျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၈၀ ဆိုေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၆၉ ႏွစ္ရွိပါၿပီ ယခုတိုင္မရိန္းမယိုင္ပဲတည္ရွိေနပါတယ္ ဒီတံတားကို လိႈင္းဒဏ္ ေလဒဏ္ ခံႏိုင္ဖို႔ သေဘာၤဦးခြ်န္ပုံစံ က်င္တြယ္ပုံစံ ေဆာက္လုပ္ထားပါတယ္။ ေရွးေခတ္က အင္ဂ်င္နီယာေတြလဲ မရွိေသးပါဘူး ခုလိုေခတ္မီနည္းပညာေတြ မရွိေသးပါဘူး ျမန္မာမႈ ျမန္မာ့ဟန္နဲ႔ ေဆာက္လုပ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာ့ဗိသုကာ ျမန္မာ့အႏုပညာ လို႔တင္စားရင္လဲ မမွားပါဘူး။ ခုဆိုင္ရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၆၉ ႏွစ္ရွိခဲ့ပါၿပီ။

တကၠသိုလ္ေနဝင္း ဘာသာျပန္စာအုပ္ထဲမွာ အင္းဝေရႊနန္းေရာက္ ၿဗိတိသွ် သံအဖြဲ႔ဆိုတဲ့ စာအုပ္ထဲမွာ ဒီဦးပိန္တံတားဟာ ေဘးအကာအရံ လက္ကိုင္တန္းေတြရွိခဲ့တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္ တံတားရဲ့ ေဘးလက္ကိုင္တန္းေတြမွာ ျမန္မာမႈ ျမန္မာ့လက္ရာေတြနဲ႔ လက္ကိုင္တန္းေတြကို လွလွပပ တပ္ဆင္ထားတယ္လို႔ အဆိုရွိခဲ့ပါတယ္

သုံးပန္လွ ေတာင္သမန္
ေႏြရာသီဆိုရင္ ထည္စီးဖတ္ေတြနဲ႔တမ်ိဳး ေဆာင္းတြင္းမွာ စိုက္ခင္းေတြနဲ႔ စိမ္းစိမ္း စိုစိုေတြနဲ႔တမ်ိဳး မိုးရာသီဆိုရင္ ေရေတြအျပည့္ မိုးရာသီေရာက္တာနဲ႔ ေတာင္သမန္လိႈင္းဆိုတာ အင္မတန္ေၾကာက္စရာေကာင္းပါတယ္ ဝါဆို ဝါေခါင္ဆိုရင္ ေတာင္သမန္လိႈင္းေၾကာင့္ ေလွေတြေမွာက္တတ္တဲ့အတြက္ ေတာင္သမန္လိႈင္းက ေတာ္ေတာ္ႀကီးပါတယ္။

တံတားေဆာက္ရျခင္း ဦးပိန္ရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္
ႏိုင္ငံျခား သံအဖြဲ႔ေတြလာတဲ့အခါ နန္းေတာ္ရွိရာကို လာတဲ့အတြက္ ေရႀကီးတဲ့အခါ သူတို႔သေဘာၤႀကီးေတြဟာ နန္းေတာ္အေပၚစီးက ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္ ဒါကို ဦးပိန္က မိမိအရွင္ (ရွင္ဘုရင္) အေပၚကလူမ်ိဳးျခားရွိေနတာကို မလိုလားတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံျခားသေဘာၤေတြ နန္းေတာ္အနားကို မလာႏိုင္ေစရန္အတြက္ တံတားနဲ႔ ပိတ္ကာလိုက္တာကလည္း ရည္ရြယ္ခ်က္ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ဒီတံတားမွာ ရွင္ဘုရင္ရဲ့ ေလွေတာ္ ေဖာင္ေတာ္မ်ား လြယ္ကူစြာ ျဖတ္သြားႏိုင္ရန္အတြက္ ေဖာင္ေၾကာင္း ၉ ခုကိုလည္း ထည့္သြင္းေဆာက္လုပ္ထားပါတယ္။ တံတားကို အရွင္ထားတာပါ ေလွေတြ ေဖာင္ေတြျဖတ္သန္း သြားမယ္ဆို ဒါကို မ ၿပီးသြားလို႔ရပါတယ္။ စစ္သေဘာၤႀကီးေတြ ဝင္လာလို႔မရေအာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခု။

ေတာင္သမန္က ျပည္သူမ်ား ေနျပည္ေတာ္ကို လြယ္ကူစြာလာေရာက္ႏိုင္ရန္ ဘုရားဖူးႏိုင္ရန္ ေကာင္းမႈျပဳႏိုင္ရန္ ကုန္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ႏိုင္ရန္ အလွဴဒါနမ်ား ျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္အတြက္ ရည္ရြယ္ေဆာက္လုပ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

တံတားေဆာက္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က မိမိရဲ့အရွင္သခင္နဲ႔  တိုင္းသူျပည္သားမ်ား လုံၿခံဳေရးအတြက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မြတ္စလင္မ္ေတြ အာဏာသိမ္းဖို႔ဆိုတာ လုံးဝမဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ သမိုင္းကိုေဖ်ာက္ဖ်က္ျခင္သူမ်ားက သမိုင္းကိုလိမ္ေရးေနျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။

တခ်ိဳ႕က မြတ္စလင္မ္ကို မေကာင္းျမင္ဝါဒနဲ႔ ဒီကုလားေတြ ဗုံးအိုးရြာကေန ေနျပည္ေတာ္ကို လြယ္ကူစြာ အာဏာသိမ္းဖို႔ ဒီတံတားကို ေဆာက္တာလို႔ မနာလို မရႈစိတ္နဲ႔ သမိုင္းနာေအာင္ေရးၾကတဲ့ သူေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဒီလိုသမိုင္းနာေအာင္ ေရးၾကတဲ့သူေတြဟာ ပထဝီ ေျမအေနအထားကို မသိပဲေရးၾကတယ္။ ေဒသႏၱရ ဗဟုသုတ လည္းမရွိပဲ ေရးၾကတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဗုံးအိုးရြာနဲ႔ ဦးပိန္တံတားနဲ႔ ဘာမွမဆိုင္ပါဘူး။ ဗုံးအိုးရြာကေန မႏၱေလးနန္းေတာ္ကို ေျမလမ္းခရီးကေန ႀကိဳက္တဲ့အခ်ိန္ သြားလို႔ရပါတယ္။ ေတာင္သမန္ရြာသား အမ်ားစုဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားရဲ့ သမိုင္း ဗိသုကာကို ယေန႔က်ေနာ္တို႔လူငယ္ေတြ တန္ဖိုးထားေစခ်င္ပါတယ္။

တခ်ိဳ႕က ဘိုင္ဆပ္နဲ႔ ဦးပိန္ကို လူဆိုးႀကီး ဗီလိန္ႀကီးေတြျဖစ္ေအာင္ ေျပာၾကတယ္ သူတို႔ဆိုးခဲ့တာလည္း ရွိခ်င္ရွိမွာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ဘိုင္ဆပ္နဲ႔ ဦးပိန္ဟာ မိမိအရွင္သခင္အေပၚ သစၥာေစာင့္သိခဲ့ပါတယ္။

နန္းေတာ္တိုင္ မပါေသာ ဦးပိန္တံတား။
တခ်ိဳ႕က နန္းေတာ္အေဟာင္းေတြနဲ႔ ေဆာက္တယ္လို႔ေျပာၾကတယ္။ နန္းေတာ္တိုင္နဲ႔ ေဆာက္တာမဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း အတြဲ ၁၄ မွာ ဦးပိန္သည္ အမ်ားျပည္သူမ်ားကို လြယ္ကူေစရန္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိခဲ့ပါတယ္။ သမိုင္းပညာရွင္ေတြ ေဆာင္းပါးပညာရွင္ေတြကလည္း အမ်ားအက်ိဳးအတြက္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားၾကပါတယ္။
နန္းေတာ္တိုင္မပါေၾကာင္း သက္ေသက နန္းေတာ္မွာ တိုင္ဘယ္ႏွစ္တိုင္ရွိသလဲ မႏၱေလးနန္းေတာ္ထဲ သြားေရာက္ေရတြက္ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။ အေဆာင္ေတြအားလုံးေရတြက္ၾကည့္လိုက္ရင္ တိုင္အလုံးေရ ႏွစ္ရာမျပည့္ပါဘူး။

ဦးပိန္တံတားမွာ တိုင္းေပါင္းတစ္ေထာင္ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ တိုင္အႀကီးအေသးလဲ ကြာပါတယ္ နန္းေတာ္တိုင္မ်ားဟာ လူႀကီးတဖက္စာ သာသာရွိပါတယ္။ တံတားရဲ့တိုင္က ေတာင္ဆုပ္အရြယ္သာရွိပါတယ္။ တိုင္အမ်ိဳးအစားရလည္း ကြာပါတယ္၊ အေရအတြက္အရလည္း ကြာပါတယ္။

ျမန္မာ့ဓေလ့ ထုံးစံအရ ရွင္ဘုရင္မ်ားဟာ မိမိေနခဲ့တဲ့ ေျမေနရာကို သူမ်ားနင္းမွာ မႀကိဳက္တဲ့အတြက္ အိမ္ေတာ္ရာ ဘုရားဆိုၿပီး တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ပါတယ္။ မႏၱေလးၿမိ့ဳ အိမ္ေတာ္ရာ ဘုရားသည္ ပုဂံမင္းေနခဲ့တဲ့ေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။
နန္းရဲ့ ဓေလ့ထုံးစံအရ ရွင္ဘုရင္ေတြဟာ မိမိတို႔ေနတဲ့ နန္းအေဆာင္မ်ားကို သူမ်ားနင္းတဲ့ တံတားေဆာက္တယ္ဆိုတာ လုံးဝမျဖစ္ႏိုင္ဘူး။

ဦးပိန္ဟာ သူ႔ရဲ့ရာထူးနဲ႔ သစ္ေတာကို ခုတ္ခြင့္ရသူပါ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သစ္ေတြအလြန္ေပါတဲ့အတြက္       အသစ္ေတြနဲ႔သာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း  ၿဗိတိသွ်သံအမတ္ ေမဂ်ာဟင္နရီ ေရးတဲ့စာအုပ္မွာ ပါရွိပါတယ္။ ဒီတံတားတိုင္ေတြထဲမွာ နန္းေတာ္တိုင္မ်ား ပါခဲ့ရင္လည္း ဦးပိန္သည္ အမ်ားျပည္သူ အက်ိဳးရွိေစရန္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သူ႔ရဲ့ေကာင္းေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ေၾကာင့္ ဦးပိန္ကိုေက်းဇူး မေမ့သင့္ပါဘူး။ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ေက်းဇူးသိတတ္တဲ့ လူမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ေက်းဇူးသိတတ္တဲ့ ျမန္မာေတြပါ။

ဦးပိန္ ဆိုးတယ္ မဆိုးဘူး က်ေနာ္မေျပာလိုဘူး။ ဒီတံတားသည္ ဦးပိန္ေဆာက္ခဲ့လို႔ ဦးပိန္တံတား။ ဦးပိန္တံတားသည္ ျမန္မာ့မႈ ျမန္မာ့လက္ရာ ျမန္မာ့ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ ကမာၻလွည့္ခရီးသည္ေတြ လာေရာက္ေလ့လာၾကတဲ့ေနရာ အပန္းေျဖတဲ့ေနရာ ျမန္မာ့ဂုဏ္က်က္သေရေဆာင္ ဒီသမိုင္းအေမြအႏွစ္ကို က်ေနာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံသား အားလုံးက ထိန္းသိမ္းၾကရမွာပါ။

ဒီဦးပိန္တံတားႀကီးဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္တြင္း ပ်က္စီးခဲ့တုန္းက အမတ္ဦးဘသီက ဦးေဆာင္ၿပီး အမ်ားျပည္သူနဲ႔အတူ ျပင္ဆင္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ ေရးႀကီးေရလ်ံတုန္းကလည္း အခန္းေပါင္း ၈၀ ေက်ာ္ပ်က္စီးခဲ့ပါေသးတယ္ အဲဒိတုန္းက အမရပူရၿမိ့ဳ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိဝံသ ဦးေဆာင္ၿပီး အမ်ားျပည္သူနဲ႔အတူ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ခဲ့ပါေသးတယ္။ တံတားကိုျပဳျပင္ခဲ့တုန္းကလည္း ဘာသာေပါင္းစုံ ပါဝင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ျမန္မာ့သမိုင္း ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ျပယုတ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလုံးက ဘာသာလူမ်ိဳးမခြဲျခားပဲ သမိုင္းကိုဆက္လက္ထိန္းသိမ္းဖို႔လိုပါတယ္။

ျမန္မာ့သမိုင္းကို မထိန္းသိမ္း မေစာင့္ေရွာက္ဘူးဆိုရင္ သမိုင္းရဲ့တရားခံျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
လူမ်ိဳလို႔ လူမ်ိဳးမေပ်ာက္ပါဘူး သမိုင္းေပ်ာက္မွ ဇာတိေပ်ာက္မွ လူမ်ိဳးေပ်ာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။
သမိုင္းကိုေဖ်ာက္ဖ်က္ေသာသူမ်ား မျဖစ္ေစပဲ သမိုင္းကိုျပဳစုေသာသူ ယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းသိမ္းေသာသူမ်ား အျဖစ္နဲ႔ အၿမဲတမ္းက်ေနာ္တို႔ ရပ္တည္သြားဖို႔ အားလုံးမွာ တာဝန္ရွိပါတယ္။ ေရွးယခင္ကလည္း သမိုင္းကိုမထိန္းခဲ့ၾကလို႔ လူမ်ိဳးေပ်ာက္သြားခဲ့ၾကတဲ့ သမိုင္းေတြလဲ ရွိပါတယ္။

ဒီသမိုင္းတစ္ခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး က်န္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ သမိုင္းမ်ားကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အားလုံးက ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုပါတယ္။
ဒီတံတားကိုလည္း ဘာသာေပါင္းစုံက ထိန္းသိမ္းခဲ့လို႔ ခုလိုကမာၻအံ့ဖြယ္ထဲမွာ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

ခလီဖႊာ ဦးသိန္းဝင္းေအာင္ K.A.F.T.G ဃရာနာ

က်မ္းကိုး
၁။ ေမာင္သန္းေဆြ (ထားဝယ္) ထီးဓေလ့၊ နန္းဓေလ့။
၂။ အရွင္ဇနကာဘိဝံသ၏ ဘဝလမ္းညႊန္ နာမည္ေက်ာ္ ဦးပိန္တံတား။
၃။ ဦးေမာင္ေမာင္ႀကီး (မန္း) ေသနဂၤဗ်ဴဟာမွဴး ၿမိ့ဳဝန္မင္းဘိုင္ဆပ္။
၄။ အရွင္အာစာရာလကၤာရ (စစ္ကိုင္းေရႊဟသာၤ)။
၅။ 2015 ဇြန္လထုတ္ ေရႊအျမဳေတမဂၢဇင္း။
၆။ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း အတြဲ ၁၄။


Thursday, December 27, 2018

တာေမြကဘရ္စတန္ (သခ်ႋင္း) ၏ယေန႔ထိပိုင္ဆိုင္ေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသား သူေဌးႀကီး ME Mullah အေၾကာင္း တစ္စိတ္တပိုင္း

စူရတီပလီ႕ဒကာ မူလႅာအစၥမန္အင္ '

အမရပူရေနျပည္ေတာ္တြင္ သာယာဝတီထီးနန္းစိုးစံေနစဥ္ အိႏၵိယႏိုင္ငံစူရတ္ျမိဳ႕မွ အမရပူရျမိဳ႕သို႕ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ရန္အတြက္ ညီေနာင္ ၄ ဦးေရာက္ရွိလာႀကရာ
၎ ညီေနာင္ ၄ ဦး မွာ
မူလႅာ ဟာရွင္
မူလႅာ ကာစင္
မူလႅာ အီဘရာဟင္
မူလႅာ မာမက္တို႕ျဖစ္ႀကတယ္

၎ ညီေနာင္၄ ဦးက သာယာဝတီမင္းထံသို႕ ပိုးဖဲကတၱီပါ ႏွင္႕ နန္းသံုးပစၥည္းေတြဆက္သြင္းရတဲ႕အသံုးေတာ္ခံေတြျဖစ္ႀကတယ္
ညီေနာင္ ၄ ဦးအနက္ မူလႅာအီဘရာဟင္က ပိုမိုတတ္ကြ်မ္းနားလည္တဲ႕အတြက္ သာယာဝတီမင္းက အေကာက္ဝန္ အခြန္ဝန္ ရာထူးမ်ားကိုခ်ီးျမွင္႕ေျမွာက္စားခဲ႕ပါတယ္

အေကာက္ဝန္ရာထူးမ်ားခ်ီးျမွင္႕ေျမွာက္စားခဲ႕ျပီးေနာက္မူလႅာအီဘရာဟင္ကို နန္းတြင္းအပ် ဳ ိေတာ္ ခင္စံပယ္နဲ႕ထိမ္းျမားေပးခဲ႕ျပီးေနာက္ သား ၄ ဦးဖြားျမင္ခဲ႕ပါတယ္

မူလႅာအစၥမန္အင္
မူလႅာဟူစိန္
မူလႅာ မာမြတ္
မူလႅာ အာရစ္ တို႕ျဖစ္ႀကတယ္

သားအႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ႕ မူလႅာအစၥမန္အင္ကို သာယာဝတီမင္းလက္ထက္ ၁၈၃၉ ဂ် ဴ  လိုင္ ၂၁ ရက္ေန႕မွာ အမရပူရျမိဳ႕ မန္က်ည္းပင္ေစ်းရပ္မွာေမြးဖြားခဲ႕ပါတယ္

သာယာဝတီမင္းနတ္ရြာစံျပီးေနာက္ သားေတာ္ေတြျဖစ္တဲ႕ပုဂံမင္းနဲ႕မင္းတုန္းမင္းတို႕လက္ထက္ေတြမွာလဲ မူလႅာအီဘရာဟင္ ကဆက္လက္အမႈထမ္းခဲ႕ပါတယ္

မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္မႏၲေလးျမိဳ႕သစ္နန္းသစ္တည္ျပီးေနာက္ မူလႅာအီဘရာဟင္အား ယခု ၈၃ လမ္းကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးေက်ာင္းေနရာ ယခင္ မူလႅာဝန္မင္းႀကီးဝင္းအား ေနထိုင္ရန္ ခ်ီးျမွင္႕ခဲ႕ပါတယ္

မူလႅာအီဘရာဟင္က မင္းတုန္းမင္း လက္ထက္ အသက္ ၆၄ ႏွစ္အရြယ္မွာကြယ္လြန္ခဲ႕ရာ သူ႕ရဲ႕ေနရာတြင္ သားႀကီးျဖစ္သူ မူလႅာအစၥမန္အင္အား ဆက္လက္အမႈေတာ္ထမ္းရြက္ေစခဲ႕ရာ တာဝန္ေက်ျပြန္စြာ တတ္သိနားလည္ကြ်မ္းက်င္လိမၼာသည္႕အတြက္ ကုလားဝန္မင္းခန္႕အပ္ျပီး သူေဌးတို႕၏ အစီးအနင္းအေဆာင္အေယာင္ ႏွင္႕တကြ မဟာေဘာဂဓနရာဇာဘြဲ႕ႏွင္႕ သူေကာင္းျပဳျခင္းခံခဲ႕ရပါတယ္

မူလႅာအစၥမန္အင္ တြင္ ေဒၚလွမင္း ႏွင္႕ ေဒၚေဒၚသိုက္ ဇနီးႏွစ္ေယာက္ရွိခဲ႕ျပီး ေမြးဖြားခဲ႕ေသာသားသမီးမ်ားမွာ
ဘိလပ္ေမာင္ေမာင္
ခင္ေလးႀကီး
ေမာင္ေမာင္ဘ
ေရနံေခ်ာင္းခင္ေလးငယ္
ေမာင္ေမာင္လတ္
မူလႅာေမာင္ေမာင္ တို႕ကိုျဖစ္ႀကတယ္

မင္းတုန္းမင္းက မႏၲေလးေစ်းခ် ဳ ိသစ္ႀကီးေဆာက္လုပ္ျပီးစီးေသာအခါ မူလႅာအစၥမန္အင္အား အေကာက္စားေစခဲ႕ေသာေႀကာင္႕ အရင္တုန္းက မႏၲေလးေစ်းခ် ဳ ိအား ကုလားဝန္မင္းေစ်း မူလႅာအစၥမန္အင္ေစ်းလို႕လဲေခၚခဲ႕ႀကပါတယ္

ေစ်းခ် ဳ ိနားမွာပဲမူလႅာအစၥမန္အင္က သူရဲ႕ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ စူရတီပလီႀကီးကို မႏၱေလးျမိဳ႕တည္တဲ႕ႏွစ္ ၁၈၅၉ မွာ ျမန္မာမႈလက္ရာ ကြ်န္းသားပလီႀကီးအျဖစ္ေဆာက္လုပ္လွဴ  ဒါန္းခဲ႕ပါတယ္

မင္းတုန္းမင္းနတ္ရြာစံျပီးသားေတာ္သီေပါမင္းလက္ထက္မွာလဲ မူလႅာအစၥမန္အင္အား ဆက္လက္ခ််ီးျမွင္႕ေျမွာက္စားခဲ႕ရာ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၄၄ သီတင္းကြ်တ္လဆန္း ၁၄ ရက္တြင္ျပန္တမ္းထုတိျပန္ခဲ႕ပါတယ္

၎ျပန္တမ္းအရ မူလႅာအစၥမန္အား အေကာက္ဝန္ အခြန္ဝန္ ေက်ာက္ရဲျမိဳ႕စား ေလာကဗိမာန္ေလွေတာ္အုပ္  မဟာေဘာဂဓနရာဇာဘြဲ႕ မင္းလွစည္သူဘြဲ႕မ်ားကို ထုတ္ျပန္ေႀကျငာခဲ႕ပါတယ္

ေက်ာက္ရဲျမိဳ႕မွာ ေရနံေခ်ာင္းျမိဳ႕အထက္ ၇ မိုင္တြင္ရွိ၍ ေရနံထြက္ရွိျပီး သေဘာၤဆိပ္ျမိဳ႕လဲျဖစ္ခဲ႕ပါတယ္ မူလႅာအစၥမန္အင္မွာ ေရနံေခ်ာင္းျမိဳ႕တြင္ ေရနံတြင္း ၁၀၀ ခန္႕ႏွင္႕ ေက်ာက္ဆည္ခရုိင္အတြင္း လယ္ဧက ၅၀၀ ေက်ာ္ခန္႕ပိုင္ဆိုင္သူျဖစ္ပါတယ္

ယခု ဧရာဝတီရုံးေနရာ ၈၃ လမ္း ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးေက်ာင္းေနရာႏွင္႕ ေစ်းခ် ဳ ိေျမာက္ဘက္တိုက္တန္းႀကီးေျမေနရာမ်ားမွာလည္း မူလႅာအစၥမန္အင္ပိုင္ဆိုင္ခဲ႕ေသာေနရာမ်ားျဖစ္တယ္

သီေပါမင္းက မူလႅာအစၥမန္အင္အား ရာထူးမ်ားတိုးျမွင္႕ေျမွာက္စားခဲ႕ရာ ေစ်းခ် ဳ ိခြန္ ေရနံခြန္ ေအာက္စုန္ခြန္ ရတနာပံုအေကာက္ခြန္ ငပိရုိင္းခြန္မ်ားကို အေကာက္စားေစျပီး ဘုရင္႕ထံ အခြန္ေသဆက္သြင္းခဲ႕ရပါတယ္

သီေပါမင္းရဲ႕မိဖုရားေခါင္ႀကီးျမေတာင္စုဖုရားလတ္က ျမေတာင္ေက်ာင္းတိုက္ႀကီးေဆာက္လုပ္ေနတဲ႕တစ္ခ်ိန္ထဲမွာပဲ မူလႅာအစၥမန္အင္က ေဒးဝန္းအရပ္ ကိုးလံုးတကာရဲ႕ေတာင္ဘက္မွာလည္း ထင္ရွားေက်ာ္ႀကားလွတဲ႕ အေကာက္ဝန္မင္းေက်ာင္းတိုက္ႀကီးကို ဗုဒၶဘာသာျမန္မာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားအတြက္ တစ္ဦးတည္းေဆာက္လုပ္လွဴ  ဒါန္း ခဲ႕ပါတယ္

ဒါ႕အျပင္ ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕မွာလဲ စူရတီပလီႏွင္႕ သခ် ဳိ  ၤင္းေျမေနရာ ကိုလည္းလွဴ ဒါန္းခဲ႕ပါတယ္ သီေပါမင္းပါေတာ္မူျပီးေနာက္ အဂၤလိပ္အစိုးရ လက္ထက္မွာလည္း ခန္ွဟာဒူး ဘြဲ႕ကို ခ်ီးျမွင္႕ခံခဲ႕ရပါတယ္

ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၈၈ မွာ မႏၲေလးစူရတီပလီ ကို မူလ ကြ်န္းသားပလီအျဖစ္မွ အခုလက္ရွိ အုတ္ေက်ာင္းပလီအျဖစ္ ေဆာက္လုပ္လွဴ ဒါန္းခဲ႕ပါတယ္

နာမည္ေကာင္းမ်ားစြာနဲ႕မင္းအဆက္ဆက္ခ်ီးျမွင္႕ေျမွာက္စားခံရျပီး ကိုယ္႕ ဘာသာအတြက္သာမက ဗုဒၶဘာသာအတြက္ပါ မ်ားစြာေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေတြလုပ္ေဆာင္ေပးခဲ႕တဲ႕  အခြန္ဝန္ အေကာက္ဝန္ ေက်ာက္ရဲျမိဳ႕စား ေလာကဗိမာန္ေလွေတာ္အုပ္  မဟာေဘာဂဓနရာဇာဘြဲ႕ မင္းလွစည္သူဘြဲ႕ ခန္ဗဟာဒူးဘြဲ႕မ်ား ခံ စူရတီပလီႏွင္႕ အေကာက္ဝန္မင္းေက်ာင္းတိုက္ဒကာ မူလႅာ အစၥမန္အင္သည္ ၁၉၀၅ ႏိုဝင္ဘာ ၂၇ ရက္ အသက္ ၆၆ ႏွစ္ အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ႕ရာ ၎ ၏ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ စူရတီပလီဝင္းအတြင္းတြင္ ျမွဳ ပ္ႏွံ သျဂိဳ ဟ္ ထား၍ ယခုထက္တိုင္ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါေသးေႀကာင္းႏွင္႕ မႏၲေလးသူမႏၲေလးသားမ်ား၏ ေကာင္းမႈကုသိုလ္မ်ားထဲတြင္ သမိုင္းတြင္က်န္ရစ္ခဲ႕ပါတယ္

Hj ထက္ေနာင္ဦး
ကိုးကား ( ေရႊဘိုဦးဘဦး ေရႊမန္းႏွစ္တစ္ရာျပည္႕ျမန္မာမြတ္စလင္တို႕၏ အတၳဳ ပတၱိ ).
ၿမိဳ႕နယ္အစၥလာမ္သာသနာေရးရာ ေကာင္စီ
ခ်မ္းေအးသာဇံၿမိဳ႕နယ္ ၊မႏၲေလးၿမိဳ႕ ၏ေဖၚျပခ်က္အား ကူးယူတင္ျပအပ္ပါသည္


Sunday, December 2, 2018

ေခတ္ေရွ႕ေျပးခဲ့ၿပီး ေဂဟစနစ္နဲ႔ေလ်ာ္ညီတဲ့စိုက္ပ်ဳိးမႈနည္းလမ္းေတြဟာ မြတ္စလင္မ္ေတြ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္။

ထယ္ထုိးတာ၊ ေျမာင္းေဖာ္တာ၊ ထြန္ခ်တာေတြနဲ႔ လယ္ေျမေတြကုိ ဘယ္လုိျပဳျပင္ရမလဲဆုိတာ အေသးစိတ္ေဖာ္ျပထားတဲ့ စာအုပ္ေတြကုိလည္း ေရးသား ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေျမဆီနဲ႔ ေရကုိ အရည္အေသြးအလုိက္ အဆင့္ခြဲတာေတြကုိလည္း မြတ္စလင္လယ္သမားေတြက စတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ေတာ္ေလဒိုေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးရဲ႕ ဥယ်ာဥ္မွဴး အစ္ဗေန႔ ဘာဆဲလ္ (Ibn Bssal) ဟာ ၁၀၈၅ ခုႏွစ္မွာ Book of Agriculture (စုိက္ပ်ိဳးေရးဆုိင္ရာက်မ္း) ကုိ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

ဆီးဗီးလားက ၁၂ ရာစု ႐ုကၡေဗဒပရွင္ အစ္ဗေန႔ အလ္-ေအာင္၀မ္ (Ibn al-Awwam) က ဂရိ၊ အီဂ်စ္နဲ႔ ပါရွန္ပညာရွင္ေတြ အရင္က ေလ့လာေဖာ္ထုတ္မႈေတြကုိ စုစည္းကာ က႑ေပါင္း ၃၄ ခုပါတဲ့ စုိက္ပ်ိဳးေရးက်မ္းႀကီးတစ္ေစာင္ကုိ ျပဳစုခဲ့ပါတယ္။ အပင္ေတြအေၾကာင္းအျပင္ ဒီစာအုပ္မွာ တရိစၦာန္ေမြးျမဴျခင္းဆုိင္ရာ နည္းလမ္းေတြ၊ လယ္သမားေတြအတြက္ အဖုိးတန္အႀကံျပဳခ်က္ေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ အပင္ေပါင္း ၅၈၅ ခုအေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားရာမွာ သီးပင္စားပင္ေပါင္း ၅၀ ပါ၀င္ၿပီး ကုိင္းကူးကုိင္းဆက္နည္း၊ ေျမဆီျပဳျပင္မႈ၊ သဘာ၀ေျမၾသဇာ အသံုးျပဳမႈ၊ အပင္ဖ်က္ပုိးအေၾကာင္းနဲ႔ ႏွိမ္ႏွင္းမႈနည္းလမ္းေတြ၊ ၿခံစုိက္နည္း၊ ေရးေပးနည္း၊ ပ်ိဳးေထာင္နည္းေတြကုိလည္း ထည့္သြင္းေရးသားထားပါတယ္။
အလ္-ေအာင္၀မ္ရဲ႕ ဒီစာအုပ္ာဟာ လယ္သမားေတြရဲ႕ လက္စြဲစာအုပ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၁၈ ရာစုအဆံုးပုိင္းနဲ႔ ၁၉ ရာစု အလယ္ပုိင္းအထိ ျပင္သစ္၊ စပိန္ဘာသာစကားေတြနဲ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ုိပ္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ရပါတယ္။

သကၠရာဇ္ ၉၆၁ ခုႏွစ္ ေကာ္ဒုိဘာမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိတိက်တဲ့ လယ္သမားသံုး ျပကၡဒိန္တစ္ခု ေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ တစ္လခ်င္းစီမွာ လယ္သမားေတြ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ကိစၥေတြ၊ သီးႏွံစုိက္ပ်ိဳးရမယ့္ အခ်ိန္ေတြ၊ ေဂဟစနစ္ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ ဒီျပကၡဒိန္မွာ အျပည့္အစံု ထည့္သြင္းထားပါတယ္။

အလယ္ေခတ္ မြတ္စလင္ စုိက္ပ်ိဳးေရးပညာရွင္ႀကီးေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ပညာရပ္ေတြကုိ အိတ္သြန္ဖာေမွာက္ မွ်ေ၀ခဲ့ၾကပါတယ္။
မြတ္စလင္ စုိက္ပ်ိဳးေရးပညာရွင္ႀကီးေတြဟာ အပင္ဖ်က္ပုိးမႊား ႏွိမ္ႏွင္းမႈ၊ ေပါင္းသင္မႈ၊ ရိတ္သိမ္းမႈနဲ႔ သုိေလွာင္သိမ္းဆည္းမႈ နည္းလမ္းေတြကုိလည္း ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆန္ကုိ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ခ်က္ျပဳတ္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစ္ဗေန႔ အလ္-ေအာင္၀မ္ဟာ ေထာပတ္၊ အုန္းဆီ၊ ႏုိ႔ေတြနဲ႔ ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္တာဟာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္တယ္လုိ႔ အႀကံျပဳခ့ဲပါတယ္။ အလ္မုိဟဒ္မင္းဆက္ (Almohad) လက္ထက္မွာ အမည္မသိ စာေရးဆရာတစ္ဦးဟာ Cookery Book of Maghrib and Andalusia (မဂ္ရစ္ဘ္ႏွင့္ အန္ဒါလူစီယာမွ ခ်က္နည္းျပဳတ္နည္း) ဆုိတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ကုိ ေရးသားခဲ့ၿပီး  အရသာရွိကာ လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ ဆန္မုန္႔ ၅ မ်ိဳး အပါ၀င္ ခ်က္နည္းျပဳတ္နည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါ၀င္ပါတယ္။

လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳးေရးမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုက ေျမဆီၾသဇာ မွ်တဖုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ နည္းလမ္းကုိ စိတ္၀င္တစားနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ေနၾကေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေထာင္ခ်ီအရင္ကထက္ မ်ားမ်ားစားစား ျခားနားသြားတာမ်ိဳး မရွိပါဘူး။ အလယ္ေခတ္ မြတ္စလင္ေတြဟာ သဘာ၀ေျမၾသဇာအတြက္ ခုိေခ်းေတြကို အသံုးျပဳၿပီး ဒီကေန႔ေခတ္ အသံုးအႏႈန္းအရေတာ့ သဘာပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ မွ်တဆီေလ်ာ္ၿပီး ေအာ္ဂဲနစ္စစ္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။

အီရန္ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္းမွာ ခုိေတြနားေနဖုိ႔အတြက္ ရႊံ႕နဲ႔ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ေမွ်ာ္စင္ႀကီးေတြ အေျမာက္အမ်ားရွိၿပီး ဒီေမွ်ာ္စင္ေတြမွာ ခုိအိမ္ေလးေတြကုိ ဖန္တီးေပးထားပါတယ္။ ၁၈ မီတာကေန ၂၁မီတာ (ေပ ၆၀ မွ ၇၀) အထိ ျမင့္စြင့္ၿပီး သဘာ၀ေျမၾသဇာအျဖစ္ အသံုးျပဳႏုိင္တဲ့ ခုိမစင္ေတြကုိ ရယူဖုိ႔၊ ခုိေတြ သားေပါက္ေစဖုိ႔ ရည္ရြယ္တည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေမွ်ာ္စင္ေတြကုိ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ သန္႔ရွင္းေလ့ရွိၿပီး ရရွိတဲ့ခုိေခ်းေတြကုိ အနီးအနားက လယ္ယာေတြမွာ ေျမၾသဇာအျဖစ္ အသံုးျပဳပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္က အီရန္ႏုိင္ငံ အစၥဖာဟန္ၿမိဳ႕အျပင္ဖက္မွာ ဒီလုိ ေမွ်ာ္စင္ေပါင္း ၃၀၀၀ ေလာက္ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာစမတ္ရွိပါတယ္။

(ကုိးကား- National Geographic ၏ 1001 Inventions – The Enduring Legacy of Muslim Civilization)

Credit: Pacific Ba Thein